Ẩm thực Việt Nam: Sự đa dạng của văn hoá

Văn hóa ẩm thực Việt Nam được hình thành một cách tự nhiên từ quá trình hoạt động sinh sống hằng ngày. Đối với người Việt, ẩm thực không chỉ để sử dụng trong các bữa ăn, mà nó còn truyền tải được truyền thống và giá trị văn hóa. Không một du khách nào du lịch Việt Nam mà cưỡng lại sức hấp dẫn của các món ăn truyền thống Việt Nam.

1. Giới thiệu về ẩm thực Việt Nam

Ẩm thực là một phần không thể thiếu của mỗi nền văn hóa. Đối với ẩm thực Việt Nam cũng vậy, các món ăn được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Giữ gìn và phát huy các món ăn truyền thống là một phương pháp bảo tồn văn hóa ẩm thực Việt Nam.

Do đất nước được trải dài theo các tầng khí hậu, theo vùng miền: Bắc, Trung, Nam cũng tạo ra những nét đặc trưng riêng. Văn hóa ẩm thực khác nhau góp phần làm nên sự phong phú, đa dạng trong ẩm thực Việt Nam. Mỗi vùng miền đều có khẩu vị khác nhau thể hiện qua từng nguyên liệu, cách chế biên, tên gọi của món ăn,…cho đến cách trình bày như thế nào và ăn uống ra sao.

Văn hóa ẩm thực của người Việt từ bao đời nay không chỉ dừng lại ở các món ăn, công thức chế biến các nguyên liệu thực phẩm, mà hơn hết chứa đựng một nét văn hóa tự nhiên hình thành trong cuộc sống. Các món ăn Việt Nam thường hài hòa về màu sắc lẫn hương vị khiến cho tổng thể món ăn hợp lý, tăng sức hấp dẫn khó cưỡng lại.

Khám Phá Những Điểm Đến Du Lịch Lý Tưởng Cho Gia Đình (kingroti.com)

2. Văn hóa ẩm thực Việt Nam

Người Việt Nam rất coi trọng sự hài hòa trong các món ăn. Một món ăn phải đáp ứng được hai tiêu chí là ngon miệng và đẹp mắt. Các thành phần nguyên liệu bổ dưỡng, lành mạnh như rau củ và thịt, cá kết hợp nhuần nhuyễn để cho ra một món ăn vừa có rau vừa có thịt. Điều này khá khác biệt của đặc trưng văn hóa ẩm thực Việt Nam so với ẩm thực phương Tây, nơi mà thịt thường được sử dụng làm trung tâm của mọi món ăn.

2.1 Đặc trưng về ẩm thực Việt Nam

Một số đặc trưng ẩm thực Việt Nam dễ dàng nhận thấy nhất là:

Các món ăn Việt Nam chủ yếu được chế biến từ rau, củ, quả nên ít dầu mỡ, không nhiều thịt như món Âu, Mỹ…, không sử dụng nhiều dầu mỡ như món Hoa.

Khi chế biến món ăn Việt Nam thường sử dụng nước mắm để nêm nếm, kết hợp với rất nhiều loại gia vị khác… nên món ăn rất đậm đà. Mỗi món khác nhau nước chấm tương ứng với khẩu vị.

Các món ăn Việt Nam thường có nhiều loại thực phẩm như thịt, tôm, cua với rau, đậu, gạo,… Ngoài ra còn có sự kết hợp của chua, cay, mặn, ngọt, bùi béo.

Món ăn Việt Nam là sự tổng hòa của các món, hương vị để tạo nên điểm riêng biệt. Có tác dụng cân bằng âm dương rất thú vị, điều chỉ thấy ở người Việt.

2.2 Văn hóa ẩm thực Việt Nam xưa và nay

Việt Nam là một đất nước nông nghiệp, do vậy mà đất nước ta là một trong những đất nước sản xuất gạo lớn nhất thế giới. Trong văn hoá ẩm thực Việt Nam từ xa xưa nguyên liệu chính không thể thiếu, được sử dụng trong các món ăn người Việt là gạo và các chế phẩm từ gạo như bún, phở, hủ tiếu,…

Cây lúa là vật được thờ cúng trong nhiều đình chùa của Việt Nam. Nó được cho là bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ Mẫu, một tín ngưỡng lâu đời nhất ở Việt Nam. Cây lúa không chỉ là hạnh phúc, nó thực sự hình thành nên tiếng Việt.

Theo đó, ẩm thực Việt Nam thời xưa đến tận ngày nay vẫn coi cây lúa là trung tâm của vạn vật, giống như mặt trời nằm ở trung tâm của cả hành tinh.

Có nhiều món ăn chính, món ăn vặt được chế biến từ gạo và được biến tấu dần để phù hợp theo sự phát triển của đất nước chẳng hạn như: cơm trắng, cháo, sủi cảo, bánh chưng, bánh tét nổi tiếng và các món ăn làm từ gạo của mọi miền.

Một điểm chung trong ẩm thực Việt Nam từ xưa đến tận bây giờ, trải qua bao thế hệ thì các món ăn vẫn được làm đơn giản, độc đáo. Sử dụng các nguyên liệu thực vật trồng được như rau, củ, quả để ăn cùng cơm trắng. Hình thức chế biến món ăn phong phú từ luộc, hấp, hầm, trộn gỏi,…giúp chống ngán cũng như bổ sung chất xơ cho cơ thể.

Những loại cà phê đang phổ biến nhất hiện nay (kingroti.com)

3. Ẩm thực Việt Nam ba miền

Như đã đề cập ở trên thì theo mỗi vùng miền, ẩm thực Việt Nam sẽ có cách thức nấu nướng và các món ăn mang hương vị khác nhau. Nếu bạn là một tín đồ yêu thích ẩm thực Việt Nam ba miền thì chẳng còn xa lạ.

3.1 Ẩm thực miền Bắc Việt Nam

Miền Bắc Việt Nam mang theo một nền văn hóa ẩm thực tinh tế. Người miền Bắc chọn riêng cho vùng miền của họ một hương vị nhẹ nhàng, đôi khi các món ăn có vị chát nhẹ. Tuy nhiên, màu sắc món ăn lại vô cùng bắt mắt.

Các món ăn miền Bắc thường có sự hài hòa về hương vị, thanh đạm nhẹ nhàng không quá cay mặn nồng như miền Trung hay ngọt như miền Nam. Sự hài hòa trong cách chế biến này chính là nền tảng của sự tinh tế trong ẩm thực miền Bắc.

3.2 Ẩm thực miền Trung Việt Nam

Tiếp theo bản đồ du lịch Việt Nam, chính là miền Trung nơi mang trong mình ẩm thực cung đình xưa. Người miền Trung có sở thích ăn cay và mặn. Món ăn thường được trình bày rất bắt mắt, nhìn thấy là đã muốn nếm thử ngay. Điều đặc biệt của văn hóa ẩm thực miền Trung chính là sự dung hòa trong phong cách: ẩm thực cung đình và ẩm thực đường phố.

Sự trường tồn tại và phát triển các món ăn cung đình đã tạo cho ẩm thực miền Trung sự đa dạng. Bún bò Huế, mì Quảng, cao lầu, và hàng trăm loại bánh đa dạng như bánh cuốn, bánh bèo, nem chua, súp lươn,….

3.3 Ẩm thực miền Nam

Các món ăn miền Nam có xu hướng đơn giản trong cách chế biến, không quá cầu kỳ phức tạp trong cách nấu ăn của người miền Bắc và miền Trung Việt Nam.

Ẩm thực miền Nam “mùa nào thức nấy” cũng không kém phần đa dạng, phong phú. Do miền Nam Việt Nam, nơi có nhiều sông ngòi được phù sa bồi đắp liên tục nên mang theo nhiều tôm cá. Đặc sắc nhất là mùa nước nổi mùa của cá linh, vì thế du lịch mùa nước nổi tháng 10 hằng năm là dịp tuyệt vời để thưởng thức món lẩu cá linh bông điên điển đậm đà siêu ngon.

Mang trong mình dòng máu Lạc Hồng, ta luôn tự hào vì nền văn hóa ẩm thực Việt Nam đa dạng và phong phú không thua kém bất cứ đất nước nào khác. Để rồi dù đi xa đến đâu, tiếp thu những nền văn minh hiện đại, mỗi người đều nhớ về những bữa cơm nhà mẹ nấu, những món ăn dân dã sống mãi trong ký ức tuổi thơ.